Üç boyutlu televizyonlara
dikkat
Teknolojinin önemli nimetlerinden biri olarak hayatımızda
yerini alan üç boyutlu televizyonların göz sağlığı üzerinde olumsuz etkilerinin
olabileceği konusunda uyarılarda bulunuldu. İşte gün geçtikçe yaygınlaşan bu
teknolojinin göz sağlığımız üzerindeki etkileri…
Üç boyutlu görme insan görmesinin en önemli özelliği.
Hayvanlar aleminde birçok canlıda üç boyutlu görme yok. Her iki gözden beyne
gönderilen görüntüler beynimizce tek görüntü haline çevrilerek derinlik hissi
ortaya çıkar. Buna “Stereopsis” ya da “Üç boyutlu görme” adı verilir. Bu sayede
derinlik ve cisimler arası mesafe algılaması yapılabilir. Bir gözü
müzü
kapatarak uzakta iki işaret parmağımızı birbirine değdirmekte zorlanırız. İki
gözümüz açıkken bunu kolaylıkla yapabiliriz. Bu örnek bize üç boyutlu görmenin
fakını açıklar.
Üç boyutlu görmenin oluşabilmesi için aynı görüntülerin
farklı açılardan her iki gözümüzün aynı noktalarına (görme merkezi) düşmesi
gerekir. Bu noktalarda alınan görüntüler beynimize gönderildiğinde beynimiz faklı
açılardan alınmış bu iki görüntüyü birleştirerek tek bir görüntü haline
getirir. Görüntüler arasında bir miktar farklılık olduğunda gözümüz füzyon
(örtüşme) mekanizmasıyla görüntüleri eşit hale getirebilir. Kalan bir miktar
farklılıkta beynimiz tarafından giderilerek üç boyutlu görüntü oluşur.
Her iki göz birbirine paralel (ortoforik) değilse, bir gözde
herhangi bir nedenle az görme varsa o zaman beynimize iki eşit görüntü
gidemeyeceği için üç boyutlu görme oluşmaz. Bu durumda çift görme gelişebilir. Çocuklukta
meydana gelmiş bir probleme bağlı ise kayan ya da az gören gözün görüntüsü
beyin tarafından yok farz edilir. Bu duruma da süpresyon (baskılama) adı
verilir.
Opr. Dr. Faruk Eroğl, göz kayması olanların, bir gözünde
yüksek düzeyde kırma kusuru olanların, herhangi bir göz hastalığına bağlı bir
gözün görme yeteneğini kaybetmiş olanların tam olarak üç boyutlu göremeyeceğini
söylüyor.
Alınacak önlemler
Eroğlu, bu konuda alınacak önlemlerle gözde meydana gelecek
sağlık sorunlarının önüne geçilebileceğini vurguluyor. 3D televizyon veya film
seyrederken dikkat edilmesi gerekenler ise şöyle:
Üç boyutlu görüntüyü sağlayabilmek için gözümüzün ve
beynimizin ekstra çaba sarf etmesi gerekiyor. Bu durumda uzun süre 3D TV
seyredildiğinde göz yorgunlukları, bulanık görmeler ve baş ağrılarına neden
olabilir. Gözlerinde herhangi bir hastalık olanlar, göz kuruluğu olanlar,
okurken ve TV seyrederken uyum problemi yaşayanlarda bu şikayetler daha da
belirgin olabilir. Daha önceden göz ameliyatı geçirmiş olanlar daha dikkatli
olmalı. Göz kuruluğu ve göz yorgunluğu daha çok görülebilir.
Gözünde şaşılık olanlar, tembellik olanlar ve yüksek
numaralı gözlük kullananlar üç boyutlu görüntüyü yakalayamayabilir. Böyle
problemi olanların kendilerini kontrol ederek 3-D’li TV almalarında yarar var.
Çünkü üç boyutlu görme ancak iki gözümüzün de sağlam olması ve görüntüleri iyi
algılaması durumunda ortaya çıkar.
Aynı gözlük kullanılmamalı
Opr. Dr. Faruk Eroğlu, özellikle yaz aylarında hızla yayılan
göz enfeksiyonları aynı gözlüğün farklı insanlar tarafından kullanılması
durumunda başkalarına bulaşabilir. Sinema salonlarında bu durum dikkate
alınmalı ve tek kullanımlık gözlükler tercih edilmeli.
- Uzun süre film seyretmekten kaçının, her yarım saatte bir
ara vererek gözlerinizi dinlendirin.
- Kontakt lens kullanıyorsanız ve her hangi bir göz
rahatsızlığınız varsa aralarda suni gözyaşı kullanın.
- Gizli ya da aşikar göz kaymanız varsa 3D TV kullanmayın.
- Özellikle sinemalarda gözlüklerle geçebilecek göz
enfeksiyonlarına dikkat edin.
az görme, baskılama, çift görme, derinlik hissi, görme
sorunları, görüntü kayması, göz hastalığı, göz kayması, Göz Sağlığı, göz
tembelliği, gözden beyne gönderilen görüntüler, gözün görme yeteneği, insan
görmesinin özellikleri, mesafe